Kaygı Bozuklukları

Obsesif - Kompulsif Bozukluklar: Obsesif kişinin düşünce alanında, kompulsif ise kişinin davranışlarında görülen bir bozukluktur. Bir düşünceye veya bir davranışa saplanma çoğu kez bir arada ortaya çıkar ve böyle bozukluklara Obsesif - Kompulsif adı verilir. Obsesif - Kompulsif bozukluklar olan bireylerde, devamlı olarak şüphe etme, bulaşıcı hastalıklarla ilgili düşünceler ve bireyin kendine ya da başkalarına zarar verme gibi kaygıları vardır. Örneğin, böyle bir kişi, birkaç dakikada ellerini yıkayabilir veya giyimde ve işte sürekli düzenlilik için çabalar. Saplantı, uzun zaman bireyi terketmeyen düşünce ya da zihinsel bir resimdir. O kadar rahatsız edicidir ki, bireyin yaşamının bütün yönlerini etkiler. Aşırı saplantısal davranışlar, bireyin başka bir düşüncenin üzerine konsantre olmasını engeller.

Kompulsif davranışlar ise tekrar edilen, bir çeşit geleneğe bağlı fakat mantıksal bir yanılmayan davranışlardan meydana gelir. Hemen hemen herkesin bir çeşit bastırılmış olan batılinançları vardır. Bu bireyler genellikle davranışlarının anlam taşımadığının farkındadırlar, ama onu kontrol edemezler. Bu kişiler, her kapı tokmağını ellediklerinde, ellerini yıkamak isteyebilirler. Odalarındaki her eşyanın aynı yerde durmasını isteyebilirler.

Fobiler : Herkesin hem kaygısı, hem de korkusu vardır. Fobi, herhangi bir şeyden duyulan mantık dışı ve yoğun bir korkudur. Korku gerçekten tehlike olmasa bile devam eder. Havlayan bir köpek görürsek ondan normal olarak korkarız. Ama tüm hayvanlardan korkuyorsak, yüksekliklerden korkuyorsak, korkumuzun temelinde ne olduğunu incelemeliyiz.
Freud’un görüşüne göre fobi, bilinçaltında çözümlenmemiş çelişkilerdir. Uzmanlar fobi’yi ikiye ayırır.

Basit fobi: İyi belirlenmemiş tek bir nesne veya durumdan gelen korku. Yılandan korkma, yüksekten korkma gibi.

Karmaşık fobi: Çok boyutludur. Bu tür korkular dışarıda toplum içinde, yabancı kimselerin arasında ortaya çıkar.

Kaygı Belirtileri
Nefes darlığı, Terleme, Nefes alıp vermede düzensizlik, Kesik kesik nefes alma, Gerginlik, Kalp çarpıntısı, Aniden sinirlenme, Belağrısı, Mide ağrısı, İshal ya da kabızlık, Aşırı tepkide bulunma, Titreme, El ve ayak parmaklarının soğukluğu, Sürekli yorgunluk, Sürekli başağrısı, Boyun kaslarının gergin olması..
Kaygı duygusunun ortaya çıkmasına yol açan nedenler desteğin çekilmesi, olumsuz bir sonuç beklemek, iç çelişki ve belirsizliktir. Kaygının yararlı ve zararlı olması, kaygının derecesine ve
başarmayı amaçladığımız görevin zorluk düzeyine bağlıdır.

Holland ve Tarlow adlarındaki psikologlar otohipnoz tekniğinin kaygı ve gerginlik
azaltılmasında etkin bir biçimde kullanılabileceğini savunurlar. Hipnoz başka birinin, davranış

ve algılamamızı etkilemesini ifade eder; kendi denetimimiz altında yapabileceğimiz bir süreç
akla gelmez. Holland ve Tarlow bir insanın kendi kendini hipnoz edebileceğini ve böyleceistenmeyen dü

şünce ve duyguları atıp, daha istenilen bir düşünüş ve duyuş biçimine girerek,
kaygı ve gerginliğini atabileceğini ileri sürmüşlerdir (Cüceloğlu).


KAYGI DUYGUSUNUN ORTAYA ÇIKMASINA NEDEN OLAN ORTAMLAR:


Desteğin çekilmesi: Alışılagelmiş çevrenin ortadan kalktığı durumlarda insanlar kaygı

duyar. Örneğin daha önce anne, baba, dede ve anneanne tarafından her konuda yardımlarına
koşulurken, birden başka bir şehre taşınan çift, kendisini yabancı bir yerde bulur. Artık ailelerindendestek yoktur ne yapacaklar

ını şaşırmışlardır, işte o zaman çift kaygılanmaya
başlar.

Olumsuz bir sonucu beklemek: Hazırlanmadan sınavlara girmek. Kişi kazanamayacağını

biliyordur. Bilinen olumsuz sonuçların ortaya çıkaracağı durumlar da kaygıya neden olur.

İç çelişki: İnandığımız ve önem verdiğimiz bir fikirle, yaptığımız davranış arasında bir çelişki
ortaya çıktığı zaman kaygı türünden bir gerginlik duyarız. Örneğin, sigaranın zararlı

olduğunu, çocukların yanında içilmemesi gerektiğini bile bile sigara içmeye devam ederiz. Bu
bir çelişkidir.

Belirsizlik: Gelecekte ne olacağını bilememek insanlar için en belli başlı kaygı

nedenlerinden biridir. İleride olumsuz türden olayların olacağını bilmek, ne olacağını hiç
bilmemeye yeğlenir.