depthofmirrors.rforum.biz
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.


Müzik Felsefe ve Sanat Platformu
 
AnasayfaLatest imagesKayıt OlGiriş yap

 

 Psikoloji Nedir (Tanımlama)?

Aşağa gitmek 
YazarMesaj
ARCANA

ARCANA


Kadın Mesaj Sayısı : 139
Kayıt tarihi : 23/07/08

Psikoloji Nedir (Tanımlama)? Empty
MesajKonu: Psikoloji Nedir (Tanımlama)?   Psikoloji Nedir (Tanımlama)? I_icon_minitimeCuma Eyl. 19, 2008 5:03 am

Yunanca ruh anlamına gelen psykhe deyimiyle bilgi anlamına gelen logos deyiminden yapılmıştır. Antikçağ Yunanca'sında psukhê deyimi duysal ruh anlamına geliyordu. Dilimizdeki ruhbilim deyimi de bu anlama uygundur ve özellikle ruh'la tin deyimleri arasındaki anlam ayrılığını göz önünde tutmuştur. Bu anlamda ruhbilim deyimi, canlı örgenliğin bedensel yanını inceleyen bilimi dilegetiren fizyoloji deyimine karşı olarak canlı ögenliğin ruhsal yanını inceleyen bilimi dilegetirir.

* İnsan ve hayvan davranışlarını inceleyen bilim.
* Bir grubu, bir bireyi belirleyen hareket etme, düşünme, duygulanma biçimlerinin bütünü.
* Davranışsal.

düşünüş, davranış biçimi.

* Psikolojinin tanımı,gözlenebilen,ölçülebilen insan ve hayvan davranışlarıdır.

* Psyche + Logos sözcüklerinin birleşmesinden oluşmuştur. Psyche ruh anlamına gelir, logos da bilim/bilgi demektir. Psychelogos yani Psikoloji sözcük anlamıyla "ruhbilim"dir.

Yaklaşımlar:
1879’da Alman psikolog Wilhelm Wundt tarafından Leipzig’de kurulan psikoloji laboratuvarı ile psikoloji, deneysel bilim dalı unvanını kazanmıştır. İlk psikoloji deneyleri burada yapılmıştır. Psişik olaylar fizik olayları gibi incelenmeye çalışılmıştır. Daha sonra Avrupa`nın değişik yerlerinde ve Amerika`da birçok psikoloji laboratuvarı açılmıştır.

Psikoloji felsefeden ayrılıp bağımsız bir bilim haline geldikten sonra -kısmen de olsa- bazı filozofların düşünce biçimlerinin etkisinde kalmıştır. Sistem ve ekol olarak gelişen psikoloji akımları ortaya çıkmıştır. Ekoller genellikle tek yanlı görüşlerdir. İncelemek istedikleri konuyu temel ögeler açısından ele alırlar. Determinist anlayıştadırlar. Psikolojinin belli başlı ekolleri Yapısalcılık (zihin yapısı ile ilgili), İşlevselcilik (zihin göreviyle ilgili), Davranışçılık, psikanaliz ve Gestalt psikolojisidir.

20. yy. psikolojisi zihinsel süreçleri açıklamak için iç gözlem yöntemini kullanan yapısalcılıkla başladı, daha sonra psikanalitik psikoloji gelişti. Yapısalcılığa karşı olan davranışçılık ve Gestalt psikolojisi gibi akımlar ortaya çıktı. Daha önceki okulların tek yanlı determinist (belirleyici) görüşlerine tepki olarak da hümanistik (insancıl) psikoloji doğdu. 2. Dünya Savaşı sırasında ise ekoller önemini kaybederek, görüşler yavaş yavaş birbirine yaklaştı. Teorisyenler ve araştırmacıların aynı miktarda katkıda bulunduğu çoğulcu anlayış, ekollerin tek yanlı anlayışının yerine geçti. Psikolojinin günümüzdeki durumunu daha iyi anlamak için ekol ve yaklaşımları gözden geçirelim. Bu yaklaşımlar kolektif bilimsel bakış açısını da yansıtır.

1. Amaçlılık ruhbilimi (İng. Purposive psychology) 2. Askerlik ruhbilimi (İng. Military psychology) 3. Uygulamalı ruhbilim (İng. Applied psychology) 4. Atomculuk (İng. Atomism) 5. Bilimsel ruhbilim (İng. Scientific psychology) 6. Biçim ruhbilimi (İng. Gestalt psychology) 7. Bireysel ruhbilim (İng. Individual psychology) 8. Budunsal ruhbilim (İng. Ethnopsychology) 9. Çevre ruhbilimi (İng. Ecological psychology) 10. Çözümsel ruhbilim (İng. Analytical psychology) 11. Davranışçılık (İng. Behaviorism) 12. Davranışlararası ruhbilimi (İng. Interbehavioral psychology) 13. Deneysel ruhbilim (İng. Experimental psychology) 14. Derinlik ruhbilimi (İng. Depth psychology) 15. Endüstri ruhbilimi (İng. Industrial psychology) 16. Ergenlik ruhbilimi (İng. Adolescent psychology) 17. Fizyolojik ruhbilim (İng. Physiological psychology) 18. Yapısal ruhbilim (İng. Structural psychology) 19. Genel ruhbilim (İng. General psychology) 20. Gensel ruhbilim (İng. Genetic psychology) 21. Görgül ruhbilim (İng. Empirical psychology) 22. Hayvan ruhbilimi (İng. Animal psychology) 23. Herbartçılık (İng. Herbartianism) 24. İşlem ruhbilimi (İng. Act psychology) 25. İşlevsel ruhbilim (İng. Functional psychology) 26. Kişiliksel ruhbilim (İng. Personalistic psychology) 27. Kültür ruhbilimi (İng. Cultural science psychology) 28. Matematiksel örnek ruhbilim (İng. Mathematical model psychology) 29. Nesnel ruhbilim (İng. Object psychology) 30. Örgensel ruhbilim (İng. Organismic psychology) 31. Öz ruhbilimi (İng. Self psychology) 32. Sayılama ruhbilimi (İng. Statistical psychology) 33. Toplumsal ruhbilim (İng. Social psychology) 34. Topoloji ruhbilimi (İng. Topological psychology) 35. Ussal ruhbilim (İng. Rational psychology) 36. Uyaran - karşılık ruhbilimi (İng. Stimulus - response psychology) 37. Varoluşçu ruhbilim (İng. Existential psychology) 38. Vektör ruhbilimi (İng. Vector psychology) 39. Yığın ruhbilimi (İng. Mass psychology)

Ayrıca:

Normaldışı ruhbilim (İng. Abnormal psychology), Biyolojik ruhbilim (İng. Biological psychology), Bilişsel ruhbilim (İng. Cognitive psychology), Karşılaştırmalı ruhbilim (İng. Comparative psychology), Gelişimsel ruhbilim (İng. Developmental psychology), Psikometrik ruhbilim (İng. Psychometric psychology), Danışmanlık ruhbilimi (İng. Counselling psychology), Eğitim ruhbilimi (İng. Educational psychology), Adlî tıp ruhbilimi (İng. Forensic psychology), Sağlık ruhbilimi (İng. Health psychology), Nöropsikoloji (İng. Neuropsychology), Psikodrama (İng. Psychodrama), Klinik psikoloji (İng. Clinical psychology), Sağlıkbilimsel psikoloji (İng. Psychological medicine), Psikanaliz (İng. Psychoanalysis), Psikopatoloji (ing. Psychopathology), Grup psikolojisi (İng. Group psychology), vb. alanlar da mevcuttur.

PSİKOLOJİNİN KULLANDIĞI BİLİMSEL YÖNTEMLER
Bilimlerin amacı, olaylar hakkında kanıtlanabilir bilgiler elde etmektir. Bu amaca erişmek için izledikleri sistemli yola, her türlü araştırma tekniğine yöntem denir. Değişik bilim dallarında birçok yöntem kullanılır. Psikoloji de diğer bilimlerin kullandığı yöntemlerin çoğunu kendi konusuna göre kullanır. Bunların başlıcaları betimleyici ve tanımlayıcı yöntemler, korelasyonel yöntemler, deneysel yöntemlerdir.

1. Betimleyici ve tanımlayıcı yöntemler: Betimleme ve tanımlama amacıyla tarama yöntemi, doğal gözlem, görüşme ve vaka incelemesi yöntemlerinden yararlanılır.
1. Tarama yöntemi: Belirli sorunlarla ilgili olarak geniş kitlelerin görüşlerinin alınmasıdır.
1. Test: İnsanların zekâlarını, ilgilerini, yeteneklerini, tutumlarını, kişiliklerini vb. ölçmek amacıyla kullanılır.
2. Anket: Bilgi verecek kişinin doğrudan kendisinin okuyarak cevaplandıracağı sorulardan oluşmuş soru kayıtları kullanılarak yazılı cevaplar aracılığıyla gözlemde bulunma işidir.
2. Doğal gözlem: Olayların doğal durumda izlenmesidir.
3. Görüşme: Görüşme, karşılıklı konuşmadır. Bu konuşma bir kişiyle olabileceği gibi bir grup insanla da olabilir.
4. Vaka: Bazı durumlarda insan davranışını tanımlamak pek kolay olmaz. Olayın derinliğine inmek gerekir. İnsanın geçmiş yaşantıları ve çevresi davranışlarına önemli etkiler yapar. İnsan davranışını tanımak için bu geçmiş yaşantıların, önemli olayların ve ilişki kurduğu insanların nasıl bir etkide bulunduğunu öğrenmek gerekir. Bunun için incelenen kimsenin ailesi, arkadaşları ve diğer ilgililerle konuşulur. Elde edilen bilgiler nesnel olarak kaydedilir. Davranışların nedenleri ortaya çıkarılırken bu bilgilerden yararlanılır.
2. Korelasyonel yöntemler:
1. Korelasyon: iki değişken arasındaki karşılıklı ilişki miktarını gösterir. Örneğin tekrar yapmakla öğrenme arasında pozitif korelasyon vardır. Korelasyon değeri 0 ile +1 arasında olur. Sigara içmek ile ile sağlıklı olmak arasında ise negatif korelasyon vardır. Korelasyon değeri ise 0 ile -1 arasında olur. .
3. Deneysel yöntemler: Doğal gözlem, varsayım (Hipotez) ve deneyleme aşamasından geçer.
1. Doğal gözlem: Olayların akışına gözlemcinin karışmadığı gözlem biçimi.
2. Varsayım: Olaylar ve olgular arasında neden-sonuç ilişkisi kuran ve gözlem yolu ile test edilecek olan öngörü.
3. Gözlem: Olayın başından sonuna kadar izlenerek görülenlerin kaydedilmesi. Deneysel yöntemde, bu aşamada kastedilen, doğal olmayan gözlemdir.
1. Güdümlü gözlem: Olayların yeri, zamanı ve koşullarının gözlemci tarafından hazırlandığı gözlem biçimi. Nelerin, nasıl gözlenebileceği, nasıl kaydedileceği önceden kararlaştırılır. Aktif gözlem ya da deneyleme de denilebilir.
2. Deney: Bir değişkenin etkilerini gözlemek üzere koşulları hazırlanmış gözlem ya da deneyleme sürecinin ürünüdür. Deney yöntemi, diğer bilimlerde olduğu gibi psikolojide de araştırmaların temelidir.

Diğer bilimlerle ilişki
Psikolojinin felsefeden ayrılıp bağımsız bir bilim olması, diğer bilimlerle ilişkisinin olmadığı anlamına gelmez. Her bilim dalının diğerleri ile ilişkisi vardır. Ancak birbirine yakın dalların ilişkisi diğerlerinden daha fazladır. Örneğin insanı konu alan antropoloji, etnoloji, sosyoloji ve psikoloji daha yakın ilişki içindedir.

Psikoloji-antropoloji: Antropoloji, insanı inceleyen bilim dalıdır. İnsanın gelişim sürecini, ırkları inceler. Elde ettiği sonuçlar günümüz psikolojisine ışık tutar.

Psikoloji-etnoloji: Etnoloji, günümüzde ya da tarih öncesi dönemlerde yaşayan ilkel toplulukların kültürlerini inceler. İçinde yaşadığı kültürün, insanın kişiliği, algıları ve kanıları üzerinde etkisi çoktur. Bu nedenle etnoloji çalışmaları psikolojiye yardımcı olur.

Psikoloji-sosyoloji: Sosyoloji toplum bilimidir. Toplumun yapısını, toplumsal sistemleri inceler. Toplum tek tek kişilerden oluştuğuna göre sosyoloji ile psikoloji oldukça yakından ilişkili bilim dallarıdır. Her iki bilim dalının ortak ürünü olarak sosyal psikoloji dalı doğmuştur. Ancak bununla birlikte sosyoloji ve psikolojiyi tek bir bilim dalı olarak görmek yanlıştır. Çünkü iki bilim dalının oldukça farklı yanları ve çalışma alanları vardır. Örneğin, sosyolojinin yalnızca insan toplumlarını incelemesine karşılık, psikoloji bazı nedenlerle hayvanları da inceler.
Sayfa başına dön Aşağa gitmek
ARCANA

ARCANA


Kadın Mesaj Sayısı : 139
Kayıt tarihi : 23/07/08

Psikoloji Nedir (Tanımlama)? Empty
MesajKonu: Geri: Psikoloji Nedir (Tanımlama)?   Psikoloji Nedir (Tanımlama)? I_icon_minitimePerş. Haz. 11, 2009 11:03 am

Psikolojinin Alanı

A. PSİKOLOJİNİN KONUSU

Psikoloji organizmanın davranışlarını inceleme konusu yapan pozitif bir bilimdir. Davranışlar üzerinde araştırmaya dayalı incelemelerde bulunması onu pozitif bilim haline getirmiştir.

Davranış, organizmanın içten veya dıştan gelen uyarıcılara karşı göstermiş olduğu tepkilerdir. Bu tepkiler, gözlenebilen etkinlikler olabileceği gibi (koşma) gözlenemeyen zihinsel faaliyetler de (düşünme) olabilir. Ayrıca davranışları iradeli ve irade dışı davranışlar olarak da ayırabiliriz.

Davranışların incelenmesinde uyarıcı durumu ile organizmanın durumu birlikte değerlendirilir. Bu değerlendirme sonucunda ise organik durum, psikolojik durum, ortam, deneyim, beklenti, tutum gibi davranışlar üzerinde etkili olan faktörler belirlenir. (Küçük bir evde oturan kalabalık aile çocuklarının davranışlarında görülen farklılıklar ortamla ilgili olabilmektedir.)



B. PSİKOLOJİDE YAKLAŞIMLAR

Genel olarak psikolojideki yaklaşımların, psikolojik olayların farklı yönlerini dikkate alarak ve belirli yönlerini öne çıkararak değerlendirdiklerini görüyoruz.



1. Yapısalcı Yaklaşım

Psikolojik olaylarda bilinci öne çıkarır ve zihin yapısının anlaşılabilmesi için içebakış yönteminin psikolojide kullanılmasını savunur.



2. Davranışcı Yaklaşım

Bireylerin uyarıcılara karşı gösterdikleri davranışların (U – T) ilişkisinde gerçekleştiğini ve bu davranışların deney ve gözlem yoluyla incelenmesinin daha bilimsel (nesnel) sonuçlar vereceğini savunur. Dolayısıyla araştırma konusu olabilen (gözlenebilen) davranışları kabul eder.



3. İşlevsel Yaklaşım

Davranışların çevreye uyumunu esas alır ve uyum sağlayıcı davranışları faydalı olarak yorumlar. Bu yaklaşımda davranışların ne işe yaradığı önemlidir.



4. Psikanalitik Yaklaşım

S. Freud’un temsilciliğini yaptığı bu yaklaşımda bilinçaltı esas öğedir. Daha çok küçük yaşlarda olmak üzere, toplumda hoş karşılanmayan arzular birey tarafından bilinçaltına bastırılır.

Buna göre bilinçaltı, çevreden bastırılmış istekler alanıdır. Bu alan bir takım psikolojik rahatsızlığın da kaynağıdır. Sözü edilen rahatsızlığın giderilmesi, bilinçaltına bastırılmış isteklerin bilinç düzeyine çıkarılmasıyla olacaktır. Bunun yolu hipnoz, rüya analizi, çağrışım gibi psikanaliz yöntemini kullanmaktır.



5. Bütüncü Yaklaşım

İnsan yaşantısı, davranışlarıyla birlikte öğelerine ayrılamaz bir bütündür. Bütün ise, parçaların toplamından apayrı bir ahenk ortaya koyar. Buna göre yaşantılar kendi bütünlüğü içinde incelenmelidir.



6. Hümanist Yaklaşım

İnsanın duygusal yanını öne çıkaran ve davranışlarını buna göre yorumlayan yaklaşımdır. İnsanı insan yapan, duyguları, hisleri, ümit ve beklentileri önemlidir.

İnsanlar kendi yazgılarını denetleyebilen varlıklardır. Kendi yaşamlarının mimarlarıdır; her biri özgür bireydir. Bireyin davranışlarını anlayabilmek için, onun iç yaşantısını bilmek gerekir. Bunun yolu da, çevresine onun bakış açısından bakmayı (empati) gerektirir.



7. Bilişsel Yaklaşım

J. Piaget’in temsilciliğini yaptığı bilişsel yaklaşım, insanın zihinsel etkinliklerine önem verir. Düşünme, kavrama, yorumlama davranışlara yön veren önemli unsurlardır. Davranışlar uyarıcı tepki bağına indirgenerek incelenemez. Bu yaklaşımın amacı, zihinsel süreçlerin nasıl örgütlendiğini, çalıştığını açıklayan deneyler yapmaktır.



8. Biyolojik Yaklaşım

Davranışlar, biyolojik yapı olan beynin bir fonksiyonu olarak ortaya çıkarlar. Ayrıca salgı bezleri ve hormon düzenlerinden etkilenirler. Buna göre davranışlarda biyolojik öğeler dikkate alınmalıdır.



C. PSİKOLOJİNİN ALT DALLARI

1. Eğitim Psikolojisi

Eğitim ve öğretimin gerçekleştirilmesinde, psikolojinin bulgularından yararlanılmasını konu edinir.



2. Endüstri Psikolojisi

Verimli bir çalışma ortamının oluşturulmasını ve iş verimini ve iş doyumunun artırılmasını konu edinir.



3. Klinik Psikolojisi

Ruh sağlığını yitirmiş olan bireylerin psikolojik tedavisini konu edinir.



4. Sosyal Psikolojisi

Bireyin grup içindeki davranışlarını ve toplumsal çevreden etkilenmesini konu edinir.



5. Danışmanlık Psikolojisi

Bireylerin toplumsal yaşantıda karşılaştıkları aile geçimsizliği, arkadaş uyumsuzluğu gibi problemlerin anlaşılmasında yardımcı olmayı amaçlayan psikoloji dalıdır.



6. Gelişim Psikolojisi

Bireyin doğumundan itibaren yaşlara bağlı olarak geçirdiği, zihinsel, bedensel, devinsel, duygusal vb. gelişme evrelerini inceler.



7. Deneysel Psikoloji

Psikolojinin temel konularını oluşturan öğrenme, algı, motivasyon, unutma vb. konuların sebep - sonuç ilişkisinde deneysel olarak incelenmesini sağlar.



8. Psikometrik Psikoloji

Psikolojide zekâ, kişilik, ilgi gibi bireysel özelliklerin ölçülmesinde gerekli olan testlerin geliştirilmesini konu edinir.

Psikolojinin alt dallarından bazılarının uygulama yönü vardır. Bunlar,“uygulamalı alanlar” olarak nitelendirilir. Uygulama yönü olmayanlar araştırma düzeyinde kalır. Bunlar da “deneysel alanlar” olarak gruplanabilmektedir.






D. PSİKOLOJİNİN YÖNTEMLERİ

Psikolojinin konularını incelemek için takip ettiği araştırma yollarına psikolojinin yöntemleri denir.



1. Gözlem

a. Doğal gözlem: Bireylerin davranışlarının oluş halinde iken doğal ortamda amaçlı olarak izlenmesidir.

b. Sistematik gözlem: Bireylerin davranışlarının belli yönlendirmeler yapılarak, belirli amaçlar doğrultusunda izlenmesidir.



2. Deney

Deney yönteminde, davranışları etkileyen faktörler neden - sonuç ilişkisinde belirlenir.
Bu belirleme bir deney düzeneği içinde yapılır. Deneylerde, neden durumundaki etken, bağımsız değişkendir. Sonuç durumundaki veri ise bağımlı değişkendir. “Uykusuzluk iş verimini etkiler.” hipotezinin sınandığı bir deneyde “uykusuzluk” bağımsız değişken, “iş verimi” bağımlı değişkendir.

Deney düzeneğinde her yönden eşlenmiş bireylerden oluşan iki grup alınır. Gruplardan biri bağımsız değişkenin (etkisi araştırılan faktörün) uygulandığı deney grubudur. Diğer gruba bağımsız değişken uygulanmadığından o grup kontrol grubunu, oluşturur.



3. Biyografi ve Olay İncelemesi

Bireyin bu günkü davranış ve yaşantılarının anlaşılabilmesi için geçmiş yaşantılarının incelenmesi biyografi yöntemini oluşturur. Birey üzerinde önemli etkide bulunmuş geçmişteki bir olayın belirlenerek incelemeye alınması da olay inceleme yöntemini oluşturur.



4. Görüşme (Mülâkat)

Bu yöntem bireyle soru - cevap şeklinde karşılıklı konuşmaya dayanır. Bu konuşma esnasında birey tanınmaya çalışılır.



5. Test

Bireylerdeki zekâ, ilgi, kişilik, gibi özelliklerin belirlenmesine yönelik ölçme araçlarının kullanılmasıdır.



6. İstatistik

Bu teknik diğer araştırma tekniklerinden elde edilen bilgilerin sayılarla ifade edilmesine ve yorumlanmasına dayanır. Böylece araştırma bulgularının nesnel olarak ifade edilebilmesi sağlanır.



7. Korelasyon

İki değişken arasındaki ilişki miktarını sayısal değerlerle belirlemeyi sağlayan istatistik tekniğidir. Korelasyonda bu değerler -1... 0 veya 0... +1 arasındadır. İki değişken arasındaki ilişki 0'a yakın çıktığı durumlarda ilişki miktarı düşüktür. -1 ve +1'e yakın olduğu durumlarda ise ilişki miktarı yüksektir. Ancak -1... 0 arasında çıkan ilişki negatif ilişkiyi gösterir. 0... +1 arasında çıkan ilişki ise pozitif ilişkiyi gösterir. Buna göre:

Deneme sayısı ile hata miktarı arasında negatif korelasyon vardır ve koreyasyon -1'e yakındır.

Zekâ düzeyi ile öğrenme düzeyi arasında pozitif korelasyon vardır ve korelasyon +1'e yakındır.

Boy uzunluğu ile güzel konuşma arasında korelasyon yok denecek kadar azdır ve korelasyon 0'a yakındır.
Sayfa başına dön Aşağa gitmek
 
Psikoloji Nedir (Tanımlama)?
Sayfa başına dön 
1 sayfadaki 1 sayfası
 Similar topics
-
» Mitoloji Nedir?
» Rock Nedir?

Bu forumun müsaadesi var:Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz
depthofmirrors.rforum.biz :: Psikoloji & Mitoloji & Felsefe :: Psikoloji Hakkında Herşey-
Buraya geçin: