Kişiliği değerlere göre ayırmak için çeşitli sınıflandırmalar yapılmıştır. Burada ana fikir, her bireyin bir bütün olarak kişiliğini biçimlendiren bir hayat felsefesi, baskın değerleri olduğudur.
Böyle bir kuram, Spranger (1928) tarafından ortaya atılmıştır. Spranger, insanları altı ideal
“Değer Tipi”ne göre sınıflandırmıştır:
1. Kuramsal İnsan
Gerçeği keşfetmeye, gözlemeye ve sonuçlandırmaya ilgi duyar. Hayattaki gerçek amacı,
bilgisini sistematize etmek ve yönetmektir.
2. Ekonomik İnsan
Yararlı olan nesnelere aşırı derecede ilgi gösterir. Zengin olma merakı vardır. Kuramdan çok
pratikliği sever, estetikten çok kullanışlılığı sever.
3. Estetik İnsan
Şekil, düzen, ahenge karşı ilgilidir. Estetiğe önem verir. Bütün işlerinde bu özellikleri arar.
4. Sosyal İnsan
Sosyal insan diğer insanlarla ilişkilere önem verir. Başkalarının işleri ile ilgilidir. Sıcak ve
insancıl görünümlüdür. İnsanları sever.
5. Politik İnsan
Politik insan için güç önemlidir. Politika veya benzeri etkinliklerde her zaman güçlü ve lider
olmayı ister. Başkalarını yönetmeyi çok sever.
6. Dini İnsan
Evrende iyi bir yaşama düzeni sağlanması ile ilgilenir. Bunun kendi inanışları yoluyla
olabileceğine inanır.
Çok az kişi bu sınıflandırmalarda belirtilen kalıplara tıpa tıp uyar. Genelde bireyler bu
sınıflandırmalarda belirtilen ortak değerlere, ortak özelliklere sahiptir.
Paz Haz. 28, 2009 1:07 pm